نیلوفر پیچ گونه ای گیاه چندساله از سرده یا جنس نیلوفر پیچ (سرده) (Ipomoea) از خانواده پیچکیان، بومی نواحی گرمسیری بر جدید به ویژه مکزیک، آمریکای مرکزی و جنوبی است و به طور گسترده ای در سایر نقاط جهان کشت می شود. این گیاه دارای گونه های همیشه سبز، درختچه ای، دائمی، یک ساله، پیچنده و بالارونده است. گل های شیپوری آن در رنگ های گوناگون در نیمه دوم تابستان و نیمه نخست پاییز نمایان می شوند. این گیاه در طول رشد می تواند به 2 تا 4 متر بلندی برسد. دارای برگ های مرتب مارپیچ 3 تا 7 سانتی متری با دم برگ بلند 1٫5 تا 6 سانتی متری است. گل ها به شکل ترومپت حدود 4 تا 9 سانتی متر قطر دارند و اغلب به رنگ آبی با مرکز سفید و زرد طلایی می باشند. برخی این گیاه را به علت سرعت بالای رشد و تولید بذر شگرف آن به عنوان علف هرز مهاجم می شناسند. در فرهنگ دهخدا آمده است: «نیلوفر در تداول امروزی قسمی پیچک است. گل آن چون شیپوری است به رنگ آبی سخت مطبوع یا سرخ کم رنگ و لطیف، درنهایت صفا و طراوت که صبح زود باز شود و چند ساعت پس از زدن آفتاب بپژمرد».

گل نیلوفر پیچ گیاهی رونده و پیچ بوده که به عنوان گیاهی پوششی در اطراف باغ کاشته می شود، گلهای زیبای این گل در اوایل صبح نشاط و طراوت خاصی به باغ می دهد، بهتر است این گل را در اطراف نرده ها و پرچین یا قیم های چوبی بکارید تا از آنها بالا برود.

این گیاه در طول رشد می تواند به 2 تا 4 متر بلندی برسد. دارای برگ های مرتب مارپیج 3 تا 7 سانتی متری با دمبرگ بلند 1٫5 تا 6 سانتی متری است. گل ها به شکل ترومپت حدود 4 تا 9 سانتی متر قطر دارند و اغلب به رنگ آبی با مرکز سفید و زرد طلایی می باشند.

گل نیلوفر پیچ بزرگ ترین نوع گل در خانواده نیلوفر با 500 گونه متفاوت است. این گونه در بسیاری از مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان یافت می شود. گل نیلوفر به راحتی به دور درختان و گیاهان دیگر پیچ می خورد و در زمان گلدهی مناظر زیبایی خلق می کند. گل نیلوفر گیاهی بسیار سریع رشد است و می تواند در مدت کوتاهی یک دیوار و یا یک داربست را پوشش دهد. این گل برای رشد نیاز به هایل و یا قیم دارد تا بتواند بر روی آن به رشد عمودی خود ادامه دهد. این گیاه تا ارتفاع 4 متر نیز قادر به رشد است. گل نیلوفر پیچ برای گرده افشانی توسط حشرات صبح باز می شود و در هنگام غروب شکوفه ها بسته می شوند. زمان گلدهی این گل معمولاً از اواخر بهار تا اواسط پاییز است.

نحوه کاشت بذر گل نیلوفر پیچ

برای کاشت بذر در گلدان و یا بستر کشت حاوی کمپوست و یا مخلوطی از خاک باغچه و ماسه، می توانید از 3 تا 4 هفته قبل از پایان زمستان اقدام به کاشت بذر نمایید. برای این کار می توانید برای بالا بردن سرعت جوانه زنی بذرها را به مدت 24 ساعت در آب ولرم خیسانده و سپس هر 4 تا 5 عدد بذر را در یک گلدان بکارید و یا در حفره سینی نشا یک عدد بذر بکارید. روی بذرها را در حدود 3 میلی متر پوشانده و دمای محیط را بر روی حدود 20 درجه تنظیم نمایید، بذرها پس از 5 تا 14 روز شروع به جوانه زنی می کنند. در این مدت با اسپری اقدام به آبیاری محیط کشت نمایید تا سطح خاک مرطوب بماند. بعد از جوانه زنی بذرها و 2 برگی شدن آنها، باید نشاهای جوان را در گلدان های کوچک به صورت فردی منتقل کرد. بعد از افزایش دمای محیط می توان نشاهای جوان را به فضای بیرون منتقل کرد. معمولاً یک تا 2 هفته قبل از کاشت مستقیم نشاها، آنها را روزانه به مدت چند ساعت در شرایط دمایی فضای بیرون قرار داده تا با شرایط دمایی جدید خود را وفق دهند.

درصورتی که قصد کاشت مستقیم بذرها را در فضای دارید باید دمای درونی خاک به حدود 18 درجه سانتی گراد برسد و سپس اقدام به کاشت مستقیم بذرها نمایید پس از شخم زدن و آماده سازی خاک و اطمینان از زهکش مناسب خاک، با چنگک سطح خاک را صاف نموده سپس بذرها را در ردیف هایی به فاصله 7 تا 10 سانتیمتر از یکدیگر به عمق 1 تا 2 میلی متر بکارید و رطوبت لازم را برای بذرها فراهم آورید. برای بالا بردن سرعت جوانه زنی می توان بذرها را به مدت 24 ساعت در آب ولرم خیساند. بذرها معمولاً بعد از سه تا 4 هفته رشد می کنند و سپس می توانید نشاهای جوان را در فواصل مناسب از یکدیگر بکارید.

بذر گل را نشاء کنیم یا مستقیم بکاریم؟

برای اینکه تصمیم بگیریم بذرها را نشاء کنیم یا مستقیم بکاریم باید چند نکته را مد نظر داشته باشیم:

توصیه می شود گل نیلوفر پیچ را در اوایل بهار به صورت مستقیم در محل اصلی مورد نظر کشت نمایید.

1. در چه فصلی قرار داریم؟ اگر هوا هنوز سرد است باید اقدام به نشاء کردن در محیطی گرم همانند منزل یا گلخانه کنیم و بعد از اتمام سرما به محل اصلی کاشت در فضای باز (باغچه یا باغ) منتقل کنیم، اگر نه در فصل گرم سال هستیم میتوانید به راحتی در فضای باز اقدام به کاشت مستقیم در گلدان و باغچه کنیم.

2. قصد کاشت در گلدان دارید یا باغچه؟ در صورتی که میخواهید اقدام به کاشت در گلدان کنید کاشت مستقیم مناسب است ولی برای کاشت در باغچه و برای اینکه فواصل کاشت منظم باشد نشاء کردن بذرها توصیه می شود.

بذر ها را میتوانید در گلدان یا سینی نشاء و یا حتی لیوان های یکبار مصرف نشا کنید یا اینکه مستقیم در محل اصلی بکارید، نشاء کردن نسبت به کاشت مستقیم مزایای بیشتری دارد.

شرایط نگهداری گل نیلوفر پیچ

گل نیلوفر پیچ برای رشد نیاز به قیم دارند پس از رشد و رسیدن تا حدود 10 تا 15 سانتیمتری می توان آنها را به وسیله نخ های مخصوص به درخت و یا هرگونه وسیله دیگری بست از این گیاه نیز می توان به صورت آویز از گلدان نیز استفاده کرد. در فصل گلدهی و افزایش دمای محیط نیاز به آبیاری روزانه دارد. گل نیلوفر به خاک خوب زهکشی احتیاج داشته و برای گلدهی بیشتر و بهتر می توان در فصل گلدهی از کود مخصوص گلدهی گیاهان زینتی استفاده کرد. گل نیلوفر را در مکانی بکارید که از تابش مستقیم نور خورشید برخوردار باشد.